strona: 1, 2, 3, 4

Grażyna

Bardzo skrótowe wprowadzenie do historii narkomanii

Definicja pojęcia narkomanii

Pojęcie narkomanii budziło i nadal budzi wiele kontrowersji. Interpretacja przez różnych autorów, środki masowego przekazu, literaturę, życie codzienne jest różna. Często używa się nazewnictwa takiego jak: narkomania, toksykomania, lekomania, uzależnienie lekowe itp.
Termin "narkomania" wywodzi się jeszcze ze starożytności, gdzie słowo "NARKE, "NARCIES", "NARCOTICUS" oznacza odurzenie, oszołomienie, coś odurzającego.
Termin ten wszedł w życie dopiero z początkiem zeszłego stulecia, stosowany na określenie nałogu powstałego w wyniku używania środka z określonej grupy farmakologicznej.
Rozbieżność w nazewnictwie tego samego problemu stwarzała wiele komplikacji, szczególnie natury prawnej. Komitet Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia z 1957 roku przyjął następująca definicję narkomanii:

NARKOMANIA - jest stanem zatrucia okresowego lub chronicznego spowodowanym powtarzającym się przyjmowaniem narkotyków w postaci naturalnej lub syntetycznej.

Pojęcie narkomanii nie obejmuje wszystkich stanów, które są związane z używaniem środków pobudzających. Dotyczy to spożywania tylko klasycznych narkotyków.
Obecnie w użyciu są takie pojęcia jak: "toksykomania", "farmakomania", "lekozależność". Ten ostatni termin został wprowadzony przez Komitet Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 1968 roku dla określenia "...stanu psychicznego, a czasem fizycznego wywoływanego interakcją między żywym organizmem a lekiem charakteryzującym się reakcjami behawioralnymi i innymi, które zawsze obejmują przymus okresowego lub ciągłego przyjmowania leku w oczekiwaniu na jego efekt natury psychicznej.."
Narkomanię eksperci zdefiniowali jako "...stan okresowej lub przewlekłej intoksykacji przynoszącej szkodę osobnikowi i społeczeństwu wywołanej powtarzającym się zażywaniem leku naturalnego lub syntetycznego..".

Narkomania charakteryzuje się:

1. nieodpartą koniecznością lub potrzebą przyjmowania leku i zdobywania go wszelkimi możliwymi drogami,
2. tendencja do zwiększania dawki,
3. psychicznym, a niekiedy fizycznym uzależnieniem się od działania leku.
   

Miłe złego początki
Środki narkotyczne znane są od tysięcy lat. Tradycyjne ogniska narkomanii koncentrowały się na obszarach występowania naturalnych halucynogenów, tzw. roślin wizyjnych: maku, konopi indyjskich, koki, grzybów z rodzaju Psylocyle.

Prawdopodobnie już w epoce kamiennej znane było działanie: opium, marihuany, kokainy. Sumerowie w roku 700 p. n. e. spisali na glinianych tabliczkach sposób uprawy i przygotowania opium. Około 6 000 lat p.n.e. pojawili się pierwsi czarownicy. Wraz z porzuceniem wędrownego trybu życia i powstaniem pierwszych siedlisk ludzkich pojawili się szamani. Słowo "szaman" wywodzi się prawdopodobnie od pochodzącego z sanskrytu s'ramana. Do dziś spotykamy ich wśród ludów syberyjskich, Eskimosów i w Afryce. W Europie szamani istnieli wśród Celtów. Ważne w szamaniźmie jest pojęcie transu - stanu w który wprowadzają się szamani, aby odbyć drogę w zaświaty. Pomagają sobie w jego osiągnięciu narkotykami i środkami halucynogennymi. Szamani Syberyjscy posługiwali się w tym celu muchomorem czerwonym, Hindusi zażywali marihuanę, wilcza jagodę i konopie. W Ameryce Południowej królowała koka, pejotl i halucynogenne grzybki, zas na Hawajach - wyciąg z ryby fugu.

W Egipcie już 500 lat p. n. e. pojawiają się opisy środków narkotycznych ( w tym opium). Papirus Ebersa opisuje m. Innymi mak zwany "napojem zapomnienia", mandragorę, lulek czarny, bieluń, konopie. Podaje także przepis na leczenie kolki u dzieci stosując opium: "...makówki z roślin maku, kurz, który jest na ścianach..." Indie W księgach Rygwedy pochodzących z piętnastego i szesnastego wieku przed naszą erą autorzy piszą o konopiach indyjskich. . W innej literaturze staroindyjskiej z siódmego i dziewiątego wieku przed naszą erą również są wzmianki o używaniu konopi. Surowy ekstrakt z konopi zwany bhang był uznawany jako boski napój. Zbiór sanskryckich pism starożytnych Rig-Vedy wymienia natomiast napój odurzający zwany "SOMA". Nie mamy pewności którą roślinę określano ta nazwą. Napój powodował odurzenie, dodawał sił i był traktowany jako afrodyzjak. Obecnie przypuszcza się, najprawdopodobniej baza do wytworzenia Somy był muchomor sromotnikowy. Chiny Pierwsza wzmianka na temat obszarów dalekowschodnich pochodzi od słynnego podróżnika Marco Polo (1254- 1323). Wiadomo też, że przetwory makowe już dawno używane były w Chinach, jako środki wprawiające w stan oszołomienia. Już w 2000 r. p. n. e. chińskie źródła pisały, iż "owoc konopi wywołuj widzenia diabłów". Opium zaś do XVII wieku dodawane było do ciastek na specjalne okazje, oraz stosowano jako lek. Palenie opium stało się tak popularne, że cesarz Tsun Chen w 1644 zakazał oficjalnie palenia (osiągając oczywiści efekt przeciwny od zamierzonego). W latach 1839 - 1860 miały miejsce trzy "wojny opiumowe" Anglii i Francji z Chinami. Ich konsekwencją było zawarcie traktatów zmuszających Chiny na import opium. Grecja i Rzym W 200 roku naszej ery Galen szeroko opisywał zwyczaj dodawania nasion konopi do wypieków przygotowywanych dla gości. Opium zalecał zaś na: bóle i zawroty głowy, epilepsję, gorączki i obrzęki, astmę, trąd, i wiele innych. Mak poświęcali Grecy Thanatosowi - bodu śmierci, Hypnosowi - bogu snu i Morfeuszowi - bogu marzeń sennych. Hipokrates polecał opium w wielu chorobach. Marek Aureliusz był pierwszym narkomanem opiumowym, przyjmującym ten środek codziennie. Furorę robił też lulek czarny. Najprawdopodobniej to jego opary wdychała sławna Pytia Delfijska Zaś misteria Eluzjańskie "zaprawiane" były najprawdopodobniej przez uczestników ziarnami zakażonymi sporyszem.