Wykorzystanie badań DNA w medycynie sądowej

Badania DNA pozwalają zidentyfikować pochodzenie śladów oraz dowodów rzeczowych odnalezionych na miejscu przestępstwa. Medycyna sądowa wykorzystuje tutaj badania odcisków palców, odnalezioną broń, włosy czy inne ślady, które mogą zawierać materiał genetyczny sprawcy przestępstwa. Najnowsze metody biologii molekularnej pozwalają określić tożsamość osobową na podstawie odnalezionych śladów krwi, śliny, włosów. Ekspertyzy DNA często wykorzystywane są również w sprawach związanych z potwierdzeniem lub wykluczeniem ojcostwa.

Analizy biologii molekularnej

Cele badania oraz rodzaj i jakość materiału przesądzają o możliwościach, jakie daje ekspertyza. W laboratoriach przeprowadzane są obecnie analizy mikrosatelitów mieszczących się na autosomach. Eksperci przeprowadzają w tym przypadku testy multipleksowe. Tego rodzaju testy obejmują analizy chromosomu Y lub, w razie konieczności, odczyt całego genomu lub jego części. Takie badania pozwalają praktycznie w stu procentach potwierdzić lub wykluczyć tożsamość osób.

Wykorzystanie badań DNA

Badania DNA pozwalają zidentyfikować ofiary czy sprawców przestępstw. Najczęściej wykorzystywane są tutaj ślady odnalezione na miejscu zbrodni (np. ślady krwi, fragmenty tkanek). Analizy DNA wykorzystywane są często również przez firmy tworzące profesjonalne opinie medyczne dla celów procesowych - np. Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych. Ale nie tylko. Ekspertyzy z zakresu biologii molekularnej pozwalają również zidentyfikować szczątki. Tego typu możliwości wykorzystywane są przez policję w toku śledztw mających na celu potwierdzenie tożsamości odnalezionych zwłok w stanie rozkładu, gdy niemożliwością okazuje się rozpoznanie przez rodzinę.

Badania DNA wykorzystywane są także przy potwierdzaniu tożsamości szczątków znanych osób. Przykładem może być tutaj głośny przypadek rodziny Romanowów zamordowanej w lipcu 1918 roku. Nowoczesne badania porównawcze DNA pozwoliły zidentyfikować szczątki cara Mikołaja II, Aleksandry Fiodorowny oraz jej córek. Ekspertyzy polegały tutaj na porównaniu mtDNA pobranego z domniemanych szczątków z mtDNA członków rodziny. Ekspertyzy DNA wykorzystuje się również podczas identyfikacji ciał ofiar katastrof lotniczych, zamachów, katastrof w kopalniach. Badania mogą posłużyć także do zidentyfikowania szczątków wydobywanych z anonimowych grobów masowych (np. z czasów II wojny światowej).

DNA roślinne i zwierzęce

W sprawach kryminalnych coraz głośniejsze stają się przypadki wykorzystania w sprawie jako dowodów przestępstwa badań DNA roślin czy zwierząt. Chodzi tutaj o ślady znalezione na miejscu przestępstwa, które mogą pomóc policji rozwikłać zagadkę i ustalić winnego. DNA roślinne po raz pierwszy wykorzystano w sprawie śledztwa dotyczącego morderstwa młodej kobiety w Arizonie. Otóż oględziny samochodu podejrzanego ujawniły obecność strączków niewielkiego drzewa (Parkinsonii). Takie same drzewa rosły również w miejscu, w którym odnaleziono zwłoki. Wnikliwe badania DNA pobranych próbek udowodniły, że odnalezione w samochodzie ślady pochodzą od jednego z drzew rosnących na miejscu zbrodni. W analogiczny sposób także DNA tkanek zwierzęcych w niektórych przypadkach stawało się jednym z dowodów zbrodni.

Rozwój badań DNA pozwala obecnie ustalać tożsamość osób nawet na podstawie bardzo zniekształconych próbek. Szczególne znaczenie ma to w przypadku dużych katastrof lotniczych czy górniczych powiązanych z szeregiem wybuchów.

Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych (CEiOS) zajmuje się wykonywaniem ekspertyz kryminalistycznych. Siedziba firmy mieści się w Warszawie (przy ulicy Mickiewicza 63). Ekspertyzy i opinie wykonują doświadczeni eksperci kryminalistyki. Większość specjalistów CEiOS posiada status biegłych sądowych. Firma wykonuje szeroki zakres opinii z wielu dziedzin kryminalistyki. CEiOS tworzy ekspertyzy z zakresu analizy kryminalnej, badań audiowizualnych, badań broni oraz badań balistycznych. CEiOS wykonuje również badania wszelkich dokumentów, profesjonalne ekspertyzy grafologiczne, badania wieku zapisów, badania techniczne dokumentów. Kolejną częścią oferty są badania elektrotechniczne, fizykochemiczne, komputerowe, badania paralizatorów. Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych zatrudnia doświadczonych ekspertów specjalizujących się w badaniach DNA śladów biologicznych i kryminalistycznych, toksykologii ogólnej oraz klinicznej i sądowej, farmakologii, analityce klinicznej. Kolejną specjalnością CEiOS jest bioanaliza, bromatologia, badania telefonów komórkowych i kart SIM, badania fonoskopijne i wariograficzne. Eksperci Centrum posiadający status biegłych sądowych opiniują raporty kliniczne dotyczące bezpieczeństwa leków, kosmetyków, chemii gospodarczej, suplementów diety. Oferta CEiOS obejmuje także ekspertyzy budowlane, finansowe, księgowe, bankowe, ekonomiczne, rachunkowe, legalności filmów. Firma zatrudnia ekspertów zajmujących się zagadnieniami z zakresu informatyki śledczej, BHP i mechaniki, geodezji i geologii. Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych opiniuje również instalacje elektryczne i sanitarne. Specjalnością CEiOS są także opinie kryminalistyczne obejmujące wykrywanie podsłuchów, sprzęt detektywistyczny oraz telefony szpiegowskie. Firma wykonuje profesjonalne opinie medyczne obejmujące praktycznie wszystkie dziedziny medycyny. Opinie medyczne wykonywane są przez zawodowych klinicystów posiadających w większości status biegłych sądowych oraz współpracujących z CEiOS lekarzy praktyków różnych specjalności. Oferta Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych skierowana jest przede wszystkim w stronę organów śledczych i organów ścigania. Ekspertyzy i opinie kryminalistyczne firma wykonuje na zamówienie policji, prokuratury, sądów oraz firm i klientów indywidualnych potrzebujących opinii do celów procesowych.