FONOSKOPIA jest nauką, która zajmuje się badaniami zapisanych na dowolnych nośnikach dźwięków. Ekspertyzy tego typu wykorzystuje się na potrzeby śledztw (kryminalistyka) oraz toczących się procesów sądowych.

Zakres fonoskopii
W zakres nauki wchodzi szereg ekspertyz i analiz nagrań.
Chodzi tutaj o analizę jakości nagrań, charakterystykę urządzeń, na których zapis został dokonany. Fonoskopia zajmuje się także odzyskiwaniem dźwięków z uszkodzonych nośników, zmianą parametrów nagrań, badaniami oryginalności czy nierozerwalności zapisów dźwiękowych. Eksperci wykonują również badania nagrań pod względem informatycznym. W zakres fonoskopii wchodzą badania nagrań z podsłuchów, monitoringu. Ponadto specjaliści zajmują się redukowaniem szumów, spisywaniem nagrań zniekształconych, poprawianiem jakości nagrań z telewizji przemysłowej. Podsumowując, jeśli chodzi o nagrania to jest to:

• wykonanie szczegółowej analizy wszelkich nagrań dźwiękowych będących dowodem w sprawie,
• wykonanie dokładnej analizy elektrycznej i akustycznej zabezpieczonych nagrań
• zabezpieczenie nagrań z uszkodzonych nośników
• wykonywanie badań pod względem informatycznym i komputerowym
• zmiana parametrów nagrania
• analizowanie wszystkich nagrań pochodzących z podsłuchów i poprawa ich jakości
• likwidacja zakłóceń w nagraniach dźwiękowych
• przepisywanie nagrań z dużymi zakłóceniami
• określenie oryginalności i jedności zabezpieczonego nagrania

Cele badań Eksperci zajmujący się fonoskopią identyfikują głosy występujące na nagraniach, wykonują ogóle charakterystyki nagranych postaci, ustalają liczbę osób toczących rozmowę na nagranym zapisie, ustalają także płeć tych osób i przeprowadzają badania aparatu mowy nagranych osób. Ponadto badania tego typu mają na celu również zabezpieczenie materiału do porównań, oznaczenie cech normalnych oraz anomalii w głosie oraz charakterystykę głosu na podstawie analizy wypowiedzi.

Co podlega analizie?
Fonoskopia analizuje nagrania analogowe i cyfrowe. Analizom podlegają więc dźwięki nagrane przez dyktafony, telefony komórkowe, kamery przemysłowe i przez szereg innych urządzeń typowo podsłuchowych lub po prostu wyposażonych w funkcję nagrywania. Nagrania do ekspertyzy mogą więc zostać nagrane w toku śledztw lub powstać zupełnie przypadkowo.

Co umożliwia fonoskopia?
Osoby zajmujące się badaniami zakresu fonoskopii mają możliwość odzyskać wszelkie nagrania, które pozornie zostały już utracone. Ma to znaczenie przede wszystkim wtedy, gdy osoba podejrzana skasuje wiadomość lub gdy zostanie zniszczona pamięć całego urządzenia, na którym został zapisany dźwięk. Dzięki odpowiedniej konwersji formatu plików cyfrowych, przy użyciu specjalistycznych urządzeń i programów komputerowych, z powodzeniem specjaliści mogą zaś zlikwidować wszelkie zakłócenia lub zniekształcenia nagranych dźwięków. Następnie odczytana treść nagrania najczęściej jest zapisywana (transkrypcja nagrań). Fonoskopia umożliwa przygotowywanie stenogramów i spisywanie dokumentów zapisach w formie dźwięku oferowane w różnych językach oraz przepisywanie nagrań z dużymi zakłóceniami.

Przykład zapisu stenogramu rozmowy

Analiza akustyczno-pomiarowa
Fonoskopia zajmuje się również potwierdzaniem autentyczności zarejestrowanych dźwięków. Eksperci wykorzystują tutaj analizę akustyczno-pomiarową. Tego typu ekspertyzy przede wszystkim maj na celu stwierdzenie, czy całe nagranie nie zostało przez nikogo zmontowane lub jego część nie była edytowana.

Identyfikowanie głosów.
Na potrzeby spraw sądowych fonoskopia zajmuje się również identyfikowaniem głosów konkretnych osób. W tego typu badaniach wykorzystuje się próbki osób biorących udział w sprawie. Następnie zabezpieczone próbki głosu porównywane są z nagraniami zabezpieczonymi na urządzeniach, które są dowodami w sprawie (analiza porównawcza). Tego typu analizy wykorzystuje się przede wszystkim w sprawach powiązanych z groźbami karalnymi, porwaniami, fałszywymi alarmami, przestępstwami zorganizowanymi, podejrzeniem o korupcję.
Oprócz tego możliwe jest przygotowanie profilu psycholingwistycznego badanego głosu:
- sporządzenie profilu psychologicznego na podstawie dokonanej analizy ściśle określonych indywidualnych cech mowy, barwy głosu, posiadanego akcentu, zasobu słownictwa i tym podobnych,
określenie stanu psychicznego osoby, w jakim się znajdowała w chwili nagrywania materiału.
Mozna też wykonać nagrania w nietypowych lub patologicznych warunkach
- osób będących pod wpływem substancji odurzających, alkoholu i wielu innych,
- osób znajdujących się w sytuacjach skrajnego zagrożenia życia,
- w przypadku występowania patologii anatomicznych oraz funkcjonalnych toru głosowego.

Każdy kto zajmuje się fonoskopią przygotowuje dokumentację na potrzeby organów ścigania i sądów, dokumentuje przeprowadzane czynności oraz udziela konsultacji w zakresie zarówno sprzętu, na którym zostało dokonane nagranie, jak i również warunków w jakich miało ono miejsce.

Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych (CEiOS) zajmuje się wykonywaniem ekspertyz kryminalistycznych. Siedziba firmy mieści się w Warszawie (przy ulicy Mickiewicza 63). Ekspertyzy i opinie wykonują doświadczeni eksperci kryminalistyki. Większość specjalistów CEiOS posiada status biegłych sądowych. Firma wykonuje szeroki zakres opinii z wielu dziedzin kryminalistyki. CEiOS tworzy ekspertyzy z zakresu analizy kryminalnej, badań audiowizualnych, badań broni oraz badań balistycznych. CEiOS wykonuje również badania wszelkich dokumentów, profesjonalne ekspertyzy grafologiczne, badania wieku zapisów, badania techniczne dokumentów. Kolejną częścią oferty są badania elektrotechniczne, fizykochemiczne, komputerowe, badania paralizatorów. Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych zatrudnia doświadczonych ekspertów specjalizujących się w badaniach DNA śladów biologicznych i kryminalistycznych, toksykologii ogólnej oraz klinicznej i sądowej, farmakologii, analityce klinicznej. Kolejną specjalnością CEiOS jest bioanaliza, bromatologia, badania telefonów komórkowych i kart SIM, badania fonoskopijne i wariograficzne. Eksperci Centrum posiadający status biegłych sądowych opiniują raporty kliniczne dotyczące bezpieczeństwa leków, kosmetyków, chemii gospodarczej, suplementów diety. Oferta CEiOS obejmuje także ekspertyzy budowlane, finansowe, księgowe, bankowe, ekonomiczne, rachunkowe, legalności filmów. Firma zatrudnia ekspertów zajmujących się zagadnieniami z zakresu informatyki śledczej, BHP i mechaniki, geodezji i geologii. Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych opiniuje również instalacje elektryczne i sanitarne. Specjalnością CEiOS są także opinie kryminalistyczne obejmujące wykrywanie podsłuchów, sprzęt detektywistyczny oraz telefony szpiegowskie. Firma wykonuje profesjonalne opinie medyczne obejmujące praktycznie wszystkie dziedziny medycyny. Opinie medyczne wykonywane są przez zawodowych klinicystów posiadających w większości status biegłych sądowych oraz współpracujących z CEiOS lekarzy praktyków różnych specjalności. Oferta Centrum Ekspertyz i Opinii Sądowych skierowana jest przede wszystkim w stronę organów śledczych i organów ścigania. Ekspertyzy i opinie kryminalistyczne firma wykonuje na zamówienie policji, prokuratury, sądów oraz firm i klientów indywidualnych potrzebujących opinii do celów procesowych.