Na podstawie artykułu Marka Benecke: "A brief history of forensic entomology"
Słowo "entomologia" pochodzi od greckiego: entomon
(insekt, owad) + logos (wiedza).
Pierwsze pisemne wzmianki do owadach dotyczą pojawiania się szarańczy oraz hodowli pszczół (Egipt, od ok. 2600 p.n.e.) i jedwabników (Chiny, od ok. 2600 p.n.e.).
Jako pierwszy informacje o owadach zebrał Arystoteles - przedstawił on systematykę owadów wyróżniając osiem grup. Calus Plinius Secundus (23-79 r.n.e.) w Historii Naturalnej opisał 61 owadów.
Rys. - "Strona z Hsi yüan chi lu"
- źródło: Mark Benecke "A brief history of forensic entomology"
|
Pierwsza
wzmianka o wykorzystaniu entomologii w procesie śledczym mamy już
w XIII - wiecznym chińskim dziele medyczno - prawnym "Hsi
yüan chi lu". Ówczesny prawnik i śledczy Sung Tźu
opisuje przypadek morderstwa robotnika na polach ryżowych. Został
on zabity ostrym narzędziem. Dzień po zdarzeniu śledczy zebrał wszystkich
robotników i nakazał ułożenie swoich narzędzi pracy (w tym wypadku
były to sierpy) na ziemi. Niewidoczne dla człowieka ślady krwi na
jednym z ostrzy zwabiły rój much. Właściciel narzędzia przyznał
się do morderstwa. O ile wiemy zapłacił za to głową.
Siedem wieków później, w roku 1976 Leclercq oraz Lambert
potwierdzili zasadność tego eksperymentu. Na zwłokach około 6 godzin
od chwili śmierci zaobserwowali oni Calliphora Vomitoria
składające jaja w krwi, a nie tkance mięsnej ciała.
W 1602 U. Aldrovandi napisał pierwszą książkę poświęconą wyłącznie owadom: De Animalibus insectis.
W 1688 F. Redi udowodnił, że owady rodzą się z jaj, a nie z gnijących szczątków jak powszechnie uważano. |
Obok medyków i śledczych, swoje obserwacje dotyczące wpływu owadów na proces
rozkładu ciała mieli także artyści - rzeźbiarze, malarze i poeci. Najstarszym
przedstawieniem wpływu larw owadów na dekompozycję zwłok jest pochodzący
z XV wieku drzeworyt "Taniec Śmierci". O wiek
późniejsza rzeźba z kości słoniowej "Szkielet w grobie".
Rys. - "Szkielet w grobie" - Muzeum Sztuki, Kolonia,
Niemcy
W 1734 Karol Linneusz opisał siedem rzędów i 2000 gatunków owadów w swym Systema naturae. Z 1767 roku pochodzi jego zapis obserwacji
dotyczących szybkości rozkładu zwłok przez larwy owadów. Stwierdził,
iż "...trzy muchy mogą zniszczyć truchło konia tak szybko
jak lew..."
Rys. - "Grób roberta Touse" - źródło: W. Stammler "Taniec Śmierci"
|
W 1831 roku Mateo Orfilla, uczestnicząc w wielu ekshumacjach, zwrócił uwagę na wielką rolę, jaką odgrywają larwy owadów w procesie dekompozycji ciała.
Ale za pierwszy raport entomologiczny z prawdziwego zdarzenia możemy uznać dokument opublikowany przez francuskiego lekarza o nazwisku Julez Bergeret w roku 1855. Zawierał on pierwsze udokumentowane oszacowanie czasu śmierci na postawie obserwacji cyklu rozwojowego owadów.
Rzecz dotyczyła zmumifikowanych zwłok dziecka odkrytych w jednym z mieszkań w 1850 roku. Do tego czasu mieszkały tam cztery różne rodziny. Konieczne stało się ustalenie choć przybliżonej daty śmierci dziecka.
Bergeret oparł się na cyklu rozwojowym larw Musca Carnaria znalezionych w zwłokach. Choć generalnie popełnił w swojej analizie kilka błędów, efekt został osiągnięty.
Bergeret założył, iż pełny cykl rozwojowy każdego ze znalezionych w ciele owadów wymaga jednego roku. Samice powinny złożyć jaja w lecie, tak aby larwy mogły przepoczwarzyć się i przetrwać zimę.
Dorosłe osobniki były by gotowe w lecie do następnego cyklu rozrodczego. Według obliczeń lekarza, jaja z których wylęgły się larwy znalezione w zwłokach w marcu roku 1850 musiały zostać tam złożone około półrocza 1849. |
W ciele znaleziono także wiele żywych larw, oraz także czerwie. Wskazywało
by to na zakończony cykl rozwojowy, a więc okres wcześniejszy niż rok
1849. Wiadomo, że ten rodzaj much nie składa jaj w zmumifikowanych ciele.
Za to w wysuszonym ciele składają jaja inne znalezione owady - pewien
rodzaj małej ćmy. Znalezione poczwarki wskazywały na nie większy interwał
czasowy niż rok od momentu wysuszenia ciała.
Podsumowując: znalezione w ciele wszystkie larwy, poczwarki i jaja wskazywały
na 2 letni okres jaki minął od śmierci dziecka. Rok na cykl rozwojowy
muchy składającej jaja w świeżym ciele, oraz rok dla owadów "preferujących"
wysuszone zwłoki. Dziecko umarło więc najprawdopodobniej w pierwszym półroczu
1848 r.
|
|